1. Dẫn chứng về trí tuệ nhân tạo – Tích cực
Trong thời điểm hiện tại và tương lai gần, AI là một công cụ đắc lực của con người. Một trí thông minh nhân tạo có thể giúp ích cho con người trong cuộc sống hằng ngày, từ những công việc thể chất đến giải tỏa căng thẳng về tinh thần. Ví dụ, trong lĩnh vực điện tử: smartphone, trí tuệ nhân tạo thinkQ giúp người đọc điều khiển TV qua các mệnh lệnh lời nói… Trong giáo dục: AI giúp theo dõi quá trình học tập, tìm ra các khiếm khuyết trong hệ thống… Trong sản xuất: AI giảm khả năng tiêu thụ sức lao động, làm việc theo hệ thống thống nhất và theo dây chuyền chuyên nghiệp hơn, tối ưu thời gian hoàn thành công việc như dây chuyền lắp ráp ô tô.
– Y tế:
- Ứng dụng trong chẩn đoán bệnh: Trí tuệ nhân tạo giúp phát hiện bệnh sớm và chính xác hơn. Ví dụ, AI đã được sử dụng để phân tích hình ảnh y khoa và phát hiện ung thư vú, ung thư da, và các bệnh lý khác từ hình ảnh X-quang và MRI với độ chính xác cao hơn các bác sĩ. Công nghệ AI như của IBM Watson có thể phân tích dữ liệu lớn trong y tế, từ đó giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho bệnh nhân (vinbrain.net).
- Phát triển thuốc nhanh chóng: AI giúp rút ngắn thời gian phát triển thuốc. Ví dụ, công ty Insilico Medicine đã sử dụng AI để phát hiện ra một loại thuốc chống xơ cứng da trong vòng 46 ngày, giảm đáng kể thời gian thử nghiệm thuốc so với phương pháp truyền thống (vinbrain.net).
– Giáo dục:
Học tập cá nhân hóa: AI giúp tạo ra các chương trình học tập phù hợp với nhu cầu và khả năng của từng học sinh. Các hệ thống học tập thông minh có thể theo dõi tiến độ và đưa ra những đề xuất học tập cá nhân hóa giúp học sinh đạt hiệu quả tốt hơn trong học tập. Ví dụ, các ứng dụng như Duolingo hay Khan Academy sử dụng AI để cá nhân hóa quá trình học.
– Kinh doanh:
Tăng hiệu quả và năng suất: AI giúp doanh nghiệp tăng cường khả năng tự động hóa quy trình công việc, từ đó tiết kiệm chi phí và thời gian. Các chatbot và trợ lý ảo, chẳng hạn như Siri và Alexa, đã giúp khách hàng giải đáp thắc mắc 24/7, đồng thời giúp các doanh nghiệp cải thiện trải nghiệm người dùng và tiết kiệm chi phí vận hành.
2. Dẫn chứng về trí tuệ nhân tạo – Tiêu cực
– Mất việc làm:
Tự động hóa thay thế lao động: Sự phát triển của AI có thể dẫn đến việc mất việc làm cho hàng triệu người. Các công việc lặp đi lặp lại, như công nhân trong các nhà máy sản xuất hoặc nhân viên trong các trung tâm chăm sóc khách hàng, có thể bị thay thế bằng các hệ thống AI tự động. Điều này có thể làm tăng tỷ lệ thất nghiệp và gây khó khăn cho những người lao động thiếu kỹ năng phù hợp. Theo một nghiên cứu của McKinsey, có thể có tới 800 triệu công việc bị mất trên toàn cầu vào năm 2030 do tự động hóa (McKinsey).
– Vấn đề bảo mật và quyền riêng tư:
Rủi ro lộ thông tin cá nhân: Khi AI ngày càng trở nên phổ biến, các hệ thống này thu thập và xử lý một lượng lớn dữ liệu cá nhân. Điều này tạo ra nguy cơ vi phạm quyền riêng tư và rủi ro bảo mật. Những dữ liệu này có thể bị sử dụng sai mục đích hoặc bị đánh cắp, dẫn đến các vụ vi phạm dữ liệu. Ví dụ, việc AI thu thập thông tin người dùng qua các nền tảng trực tuyến có thể bị lạm dụng trong các cuộc tấn công mạng hoặc rò rỉ thông tin cá nhân (Forbes).
– Thiếu kiểm soát và định kiến trong AI:
Định kiến trong các thuật toán AI: Các thuật toán AI có thể phản ánh sự thiếu công bằng và định kiến từ dữ liệu mà chúng học được. Một số hệ thống AI đã bị chỉ trích vì đưa ra các quyết định không công bằng, chẳng hạn như việc phân biệt chủng tộc hoặc giới tính trong các quyết định về tín dụng, tuyển dụng, hay quyết định trong các vụ án. Một ví dụ nổi bật là hệ thống nhận dạng khuôn mặt AI của Amazon và Microsoft, nơi các thuật toán bị phát hiện có xu hướng nhận diện sai người da màu hoặc phụ nữ (CNN).
3. Một số câu nói về AI ứng dụng vào bài nghị luận xã hội
- Stephen Hawking cho rằng việc phát triển AI có thể là sự kiện quan trọng nhất của loài người, nhưng cũng có thể là “sự kiện tồi tệ nhất trong lịch sử nền văn minh.” Tuy nhiên, ông cũng khẳng định rằng AI có thể được kiểm soát nếu áp dụng các hạn chế hợp lý.
- Ngày 9/9/2020, cùng ngày ra mắt bài viết do robot GPT-3 trên tờ Guardian, cùng với Khế ước Xã hội cho Kỷ nguyên Trí tuệ nhân tạo (Khế ước) tiếp tục đặt vai trò con người làm trung tâm còn trí tuệ nhân tạo là công cụ để con người tiến tới một xã hội mới, văn minh hơn, phát triển hơn. Khế ước nêu cao vai trò công dân và là chuẩn mực để kết nối xã hội (theo ông Nguyễn Tuấn Anh – Giám đốc diễn đàn toàn cầu Boston).
- Robot GPT-3 đã viết câu “Trí tuệ nhân tạo sẽ không tiêu diệt con người” được tờ Guardian đăng tải. Bản thân trí tuệ nhân tạo do con người tạo ra, phục vụ mục đích của con người. Nếu một chính phủ/những nhóm người có nguồn lực tài chính/tri thức mang tâm địa hãm hại con người.
- Mark Zuckerberg cho rằng máy móc sẽ chỉ vượt qua và kiểm soát con người nếu con người lập trình để máy móc thực hiện điều đó. Zuckerberg lập luận rằng những cỗ máy ngày nay được lập trình để thể hiện sự thông minh, thay vì tìm cách để kiểm soát con người.
- I.J.Good – nhà toán học từng cộng tác và làm việc với Alan Turing từng nhận xét về một siêu trí tuệ nhân tạo rằng: “Một cỗ máy có thể vượt qua mọi tư duy hay trí tuệ của một người hay một nhóm người thông minh nhất. Vì việc thiết kế máy móc là một trong những hoạt động trí tuệ đó, nên một cỗ máy siêu thông minh có thể tự nó thiết kế ra những cỗ máy tốt hơn nữa. Khi đó sẽ là một sự bùng nổ trí tuệ của máy móc và chúng sẽ bỏ xa trí tuệ của loài người. Vì thế, một siêu trí tuệ đặt trong máy móc có lẽ là phát minh cuối cùng mà con người tạo ra”.
- Và đúng là định mệnh khi tháng 8 năm 2014, sau khi đọc cuốn “Siêu trí tuệ” của Nick Bostrom, Elon Musk ngay lập tức có đăng lên Twitter lời cảnh báo rằng “AI là mối tai họa với con người hơn cả bom nguyên tử”. Với tầm nhìn cùng trí thông minh sắc bén, Musk đã không đứng ngoài cuộc khi cơn lốc AI đang làm mưa làm gió vào thời điểm đó.
- Nhà vật lý học nổi tiếng Stephen Hawking và Elon Musk, CEO của hãng xe Tesla Motor, cũng đã chia sẻ sự lo ngại của mình về trí tuệ nhân tạo trong tương lai. Thậm chí, Elon Musk còn cho rằng trí tuệ nhân tạo sẽ còn nguy hiểm hơn cả vũ khí hạt nhân. Trong khi đó, nhà đồng sáng lập Apple Stephen Wozniak lại lo ngại rằng trong tương lai con người sẽ trở thành “vật nuôi” của trí tuệ nhân tạo.
- Ngay cả người giàu nhất thế giới và nhà sáng lập của Microsoft, Bill Gates, cũng đã từng bày tỏ sự lo sợ về trí tuệ nhân tạo và đưa ra lời cảnh báo: “Hãy thận trọng với nguy cơ từ trí thông minh nhân tạo trong thập kỷ tới, trước khi quá muộn.”
- Mới đây, các nhà khoa học tại viện nghiên cứu Rensselaer Polytechnic, New York đã phát hiện một chú robot có khả năng tự ý thức về bản thân.
- Tiến bộ trong kỹ thuật và công nghệ không có nghĩa là sẽ tốt hơn. Việc AI thông minh hơn không đồng nghĩa với sự hủy diệt. Sự đáng sợ của AI nằm ở việc nó sở hữu sức mạnh để biến chúng ta trở thành máy móc mà không có bất kỳ một hành động chống đối nào có thể ngăn cản được.
