Đề bài:
TRƯỚC KIA VÀ BÂY GIỜ
Một lần đi thăm một thầy giáo lớn tuổi, trong lúc tranh luận về quan điểm sống, một sinh viên đã nói:
Sở dĩ có sự khác biệt là vì thế hệ các thầy sống trong những điều cũ kỹ của một thế giới lạc hậu, ngày nay chúng em được tiếp xúc với những thành tựu khoa học tiên tiến hơn nhiều, thế hệ các thầy đâu có máy tính, không có Internet, vệ tinh viễn thông và các thiết bị thông tin hiện đại như bây giờ<
Người thầy giáo trả lời:
Những phương tiện hiện đại giúp chúng ta nhưng không làm thay đổi chúng ta. Còn điều em nói là đúng. Thời trẻ, những người như chúng tôi không có những thứ em vừa kể nhưng chúng tôi đã phát minh ra chúng và đào tạo nên những con người kế thừa và áp dụng chúng.
Cậu sinh viên chợt cúi đầu, im lặng.
(Theo Hạt giống tâm hồn, tập 5, NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh)
Anh chị suy nghĩ như thế nào về ý nghĩa của câu chuyện trên.
Bài làm
1. Mở bài
Trong cuộc sống hiện đại với những bước tiến vượt bậc của khoa học và công nghệ, nhiều người trẻ dễ có cảm giác rằng thế hệ trước đã trở nên lạc hậu, không còn bắt kịp với thời đại. Thế nhưng, câu chuyện đối thoại giữa người thầy và người trò lại khơi dậy một bài học sâu sắc: những gì ta đang tận hưởng hôm nay chính là thành quả từ công sức, trí tuệ và sự hi sinh của những người đi trước. Câu chuyện không chỉ gợi ra sự khác biệt giữa các thế hệ, mà còn nhắc nhở mỗi người về lòng biết ơn, sự trân trọng với những con người đã âm thầm đặt nền móng cho cuộc sống hiện đại.
2. Thân bài
* Giải thích nêu ý nghĩa câu chuyện.
– Câu chuyện đưa ra một cuộc đối thoại của thầy và trò, đó là hai đại diện cho hai thế’ hệ khác nhau và giữa hai thế’ hệ ấy có nhiều khác biệt về môi trường, lối sống, lối nghĩ. Người trò đại diện cho thế’ hệ mới với quan điểm , thầy sống trong những điều cũ kĩ của một thế giới lạc hậu, ngày nay chúng em được tiếp xúc với những thành tựu khoa học tiên tiến, thế hệ các thầy đâu có máy tính, không có internet, vệ tinh viễn thông và các thông tin hiện đại như bây giờ‘. Quan điểm đó không sai nhưng nó chưa hoàn toàn đúng. Người thầy, người đại diện cho thế’ hệ đi trước đã phản hồi: Thời trẻ những người như chúng tôi không có những thứ em vừa kể nhưng chúng tôi đã phát minh ra chúng và đào tạo những con người thừa kế’và áp dụng chúng. Rõ ràng người thầy đã nêu lên một quan điểm đúng đắn, những gì tiên tiến, hiện đại mà người trẻ hôm nay được hưởng thụ là thành quả của những người đi trước. Những người đi trước đóng vai trò quan trọng làm nên cuộc sống tiện nghi cho những người thế’ hệ sau.
– Trước kia và bây giờ đã nêu lên một bài học, cũng là đạo lý sống của mỗi người : Phải biết ơn, phải biết trân trọng những người đi trước, bởi chính họ, cho dù những điều không theo kịp thời đại nhưng đã góp phần quan trọng làm nên cuộc sống hiện tại.
* Phân tích, lý giải
– Vì sao phải biết ơn và trân trọng những người đi trước? Một phần câu trả lời nằm trong câu trả lời của ông thầy: Thời trẻ, những người như chúng tôi không có những thứ em vừa kể nhưng chúng tôi đã phát minh ra chúng và đã đào tạo ra những con người thừa kế’ và áp dụng chúng.
+ Những người đi trước là những người đặt nền móng, mở đường cho thế’ hệ sau, không có thế’ hệ mở đường, thế’ hệ sau khó có thể phát triển được. Những phát kiến khoa học, những định luật, định lý mà người hôm nay sử dụng và vận dụng vào công việc hiện tại đều là thành quả của người đi trước. Cuộc sống hôm nay trở nên tiện nghi hơn, dễ dàng hơn cũng chính là nhờ vào công sức của cha ông.
+ Thế’ hệ đi trước là những người hướng dẫn, truyền dạy cho thế’ hệ sau. Nếu không có kinh nghiệm và bài học của người đi trước, thế’ hệ sau sẽ gặp nhiều khó khăn. Thế’ hệ cha anh còn chính là người dạy, góp phần quan trọng tạo nên những nhà trí thức, những nhà khoa học của thời đại mới. Cho dù thế’ hệ đi trước có không theo kịp và thích ứng nhanh chóng được với thành tựu mới mẻ của xã hội hiện đại nhưng nếu không có họ sẽ không có những gì mà chúng ta sử dụng ngày hôm nay.
+ Biết ơn, trân trọng những người đi trước, con người mới có thể’ sống vững được trong cuộc đời. Cội nguồn quá khứ chính là nền tảng vững chắc cho sự phát triển của con người. Để’ có được cuộc sống như ngày hôm nay, những người đi trước đã phải hi sinh rất nhiều mồ hôi, của cải thời gian < Người đời sau cần phải biết nâng niu những công sức của người đi trước, đó mới là lối sống hợp đạo lý.
– Để’ xứng đáng với những thành quả của người đi trước , thế hệ ngày hôm nay phải biết trân trọng đối với những gì mà họ đã làm ra . Bên cạnh đó, mỗi người trẻ cần phải học tập, phát huy truyền thông của người đi trước, không chỉ hưởng thụ mà còn lao động, đóng góp và xây dựng để’ làm nên nhiều thành tựu hơn nữa, làm cho cuộc sống của những thế hệ sau nữa càng trở nên phát triển, hiện đại. Có như vậy, cuộc sống con người mới phát triển bền vững và đúng đạo lý làm người.
– Dẫn chứng: Nhiều người trong chúng ta vẫn không quên câu chuyện người anh hung về Trần Đại Nghĩa trong hai cuộc chiến của dân tộc. Trần Đại Nghĩa là nhà khoa học của nước ta, có nhiều cơ hội sang nước ngoài học tập. Ông được tiếp xúc với nền học vấn phát triển, được học tập trong một môi trường thuận lợi. Trần Đại Nghĩa được nhận rất nhiều lời mời ở lại làm việc và nghiên cứu ở nước ngoài nhưng vì tình yêu đất nước, khao khát được cống hiến cho dân tộc, Trần Đại Nghĩa đã quay trở lại với quê hương, đóng góp cho nền học thuật nước nhà, góp phần đưa đất nước thoát khỏi ách đô hộ của thực dân pháp và đế quốc Mĩ.
* Phê phán.
Trong cuộc sống ngày hôm nay, có không ít những kẻ chỉ biết hưởng lợi ích cá nhân mà quên mất đi công sức của người khác. Khoảng cách của những thế hệ là chuyện muôn thuở, với môi trường sống khác, người đi trước có nhiều nếp nghĩ, nếp sống khác người đi sau. Trong nhiều gia đình, nhiều tập thể khoảng cách giữa các thế hệ càng trở nên rõ nét. Những người thuộc thế hệ mới cho rằng người đi trước lạc hậu, cổ hủ. Họ không nhận ra được, để có cuộc sống cho họ như ngày hôm nay, những người trước đã vất vả khó nhọc đến chừng nào. Những kẻ chỉ biết hưởng lợi cá nhân như vậy làm sao có thể làm người, làm sao có được một cuộc đời có ý nghĩa?
* Bình luận và liên hệ bản thân:
– Câu chuyện đưa ra đã thức tỉnh mỗi người chúng ta hãy biết ơn và trân trọng những người đi trước, bởi chính họ là người đặt nền móng cho sự tiện nghi, hiện đại của cuộc sống của ngày hôm nay. Sự khác biệt trong suy nghĩ hay lối sống không quan trọng. Quan trọng là giữa các thế’ hệ có sự nhìn nhận một cách rộng mở và bao dung hơn với nhau.
– Liên hệ bản thân.
+ Người viết trực tiếp liên hệ với bản thân mình, đánh giá xem bản thân mình đã biết trân trọng những người đi trước hay chưa từ đó định hướng một lối sống phù hợp cho bản thân.
+ Câu nói của người thây trong câu chuyện sẽ mãi là lời nhắc nhở đúng đắn đối với con người trong mọi hoàn cảnh, ở mọi thời đại. Sống biết trân trọng và yêu thương những người đi trước, cuộc sống hiện tại của mỗi người ngày càng trở nên ý nghĩa.
3. Kết bài
Câu chuyện giản dị mà sâu sắc ấy đã để lại trong ta một thông điệp đầy nhân văn: hãy luôn biết ơn và trân trọng thế hệ đi trước – những người đã mở đường, vun đắp và hi sinh để ta có được cuộc sống tốt đẹp hôm nay. Mỗi người trẻ cần hiểu rằng, được sống trong thời đại văn minh là một đặc ân, và để xứng đáng với điều đó, ta phải tiếp nối, phát huy những giá trị mà cha anh đã gây dựng. Khi con người biết sống với lòng biết ơn và tinh thần kế thừa, xã hội mới có thể phát triển bền vững và mỗi cuộc đời mới thật sự có ý nghĩa.
