Mỗi độ xuân về, khi sắc mai vàng rực rỡ khoe sắc, khi bánh chưng xanh gói trọn tinh túy đất trời và khói hương trầm lan tỏa khắp nhà, ấy là lúc Tết cổ truyền gõ cửa từng nếp nhà Việt. Thế nhưng, giữa guồng quay của cuộc sống hiện đại, những giá trị tinh thần và phong tục đẹp đẽ của ngày Tết dường như đang dần nhạt phai. Làm thế nào để gìn giữ và bảo vệ những phong tục tốt đẹp này để Tết cổ truyền luôn là bản hòa ca thiêng liêng, trường tồn trong lòng mỗi người con đất Việt?
Đề bài: Anh/chị hãy viết một bài văn nghị luận đề xuất những giải pháp phù hợp để giữ gìn và bảo vệ những phong tục tốt đẹp trong ngày Tết cổ truyền của dân tộc.
Dàn ý
* Mở bài:
Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề, cụ thể:
– Giới thiệu về ý nghĩa và vai trò quan trọng của Tết cổ truyền trong đời sống văn hóa của người Việt.
– Nêu vấn đề cần phải bảo tồn và phát huy các phong tục tốt đẹp trong dịp Tết cổ truyền.
Tết cổ truyền là một trong những nét đẹp văn hóa lâu đời, thấm đượm bản sắc dân tộc của người Việt. Đây không chỉ là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, mà còn là dịp để gia đình sum họp, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và lan tỏa tình yêu thương trong cộng đồng. Tuy nhiên, trong nhịp sống hiện đại và sự giao thoa văn hóa mạnh mẽ ngày nay, nhiều phong tục truyền thống trong dịp Tết đang dần bị mai một. Chính vì vậy, việc bảo tồn và phát huy những phong tục tốt đẹp trong ngày Tết cổ truyền là một nhiệm vụ cấp thiết và quan trọng đối với mỗi cá nhân và toàn xã hội.
*Thân bài:
Triển khai vấn đề nghị luận:
– Giải thích ý nghĩa của Tết cổ truyền:
+ Tết là dịp đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, mang theo hy vọng về những điều tốt đẹp, bình an.
+ Tết là dịp để mọi người quây quần, sum họp, thể hiện lòng biết ơn với tổ tiên, tình cảm gắn bó với gia đình, cộng đồng.
+ Tết cổ truyền với những phong tục như cúng ông bà tổ tiên, làm bánh chưng, đi chợ Tết… mang đậm bản sắc của người Việt, giúp chúng ta không bị hòa tan trong văn hóa quốc tế.
+ Giữ gìn phong tục Tết còn giúp gắn kết cộng đồng
– Thực trạng: Phong tục Tết truyền thống bị rút gọn hoặc bị lãng quên: Một số phong tục như dựng cây nêu, viết câu đối, gói bánh chưng, hái lộc đầu năm… dần bị lãng quên.
– Nguyên nhân:
+ Ảnh hưởng của đời sống hiện đại và lối sống gấp gáp: Các gia đình hiện đại có xu hướng đi du lịch, dẫn đến sự thiếu vắng không khí Tết tại gia đình.
+ Tác động của hội nhập văn hóa: Tác động của các nền văn hóa khác nhau có thể khiến Tết cổ truyền bị “Tây hóa” với lối sống và quan niệm khác biệt.
– Hậu quả: Nếu không có biện pháp bảo vệ kịp thời, các phong tục tốt đẹp trong ngày tết cổ truyền của dân tộc sẽ dần mai một, làm mất đi bản sắc dân tộc, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của đất nước. Giới trẻ sẽ đánh mất cội nguồn, thiếu đi những giá trị tinh thần để làm chỗ dựa trong cuộc sống.
– Các biện pháp để giữ gìn và bảo vệ phong tục Tết cổ truyền
+ Mỗi gia đình cần nâng cao ý thức duy trì các phong tục tốt đẹp trong dịp Tết, giáo dục con cháu ý nghĩa của từng nghi lễ, phong tục.
+ Cộng đồng, tổ chức văn hóa cần tổ chức các hoạt động văn hóa Tết, tuyên truyền về giá trị và ý nghĩa của Tết cổ truyền.
+ Nhà trường và xã hội cần lồng ghép giáo dục văn hóa truyền thống vào chương trình giảng dạy, tạo ra các hoạt động trải nghiệm Tết cho thế hệ trẻ.
– Liên hệ bản thân:
* Kết bài:
Khẳng định lại tầm quan trọng của vấn đề, đưa ra bài học, thông điệp:
– Khẳng định ý nghĩa to lớn của việc giữ gìn và bảo vệ phong tục Tết cổ truyền.
– Mỗi người, mỗi gia đình cần có trách nhiệm góp phần vào bảo tồn nét đẹp văn hóa này để Tết cổ truyền mãi là dấu ấn đặc biệt, thiêng liêng trong lòng mỗi người dân Việt.
Tết cổ truyền với những phong tục đẹp đẽ không chỉ là sợi dây kết nối quá khứ với hiện tại, mà còn nuôi dưỡng tâm hồn và gìn giữ bản sắc dân tộc Việt Nam. Giữ gìn và bảo vệ những giá trị này không chỉ là trách nhiệm của mỗi cá nhân, mà còn là cách để chúng ta tôn vinh truyền thống và xây dựng một xã hội giàu bản sắc. Mỗi gia đình, mỗi người cần ý thức được vai trò của mình trong việc bảo tồn phong tục ngày Tết để những nét đẹp văn hóa này mãi trường tồn, trở thành dấu ấn thiêng liêng trong trái tim mỗi người con đất Việt.
Bài mẫu
Ngày Tết cổ truyền từ lâu đã trở thành nét đẹp văn hóa của dân tộc Việt Nam, không chỉ mang ý nghĩa chào đón năm mới, mà còn chứa đựng những giá trị thiêng liêng, sâu sắc về truyền thống gia đình và văn hóa cộng đồng. Trong bối cảnh xã hội hiện đại và hội nhập quốc tế, việc giữ gìn và bảo vệ những phong tục tốt đẹp trong ngày Tết cổ truyền không chỉ có ý nghĩa đối với đời sống hiện tại mà còn là trách nhiệm để duy trì bản sắc văn hóa dân tộc.
Trước tiên, Tết cổ truyền mang ý nghĩa kết nối các thế hệ trong gia đình. Những phong tục truyền thống như dọn dẹp nhà cửa đón Tết, cúng tổ tiên, quây quần bên mâm cơm cuối năm không chỉ là hình thức mà còn là cách để con cháu thể hiện lòng biết ơn, ghi nhớ công ơn của tổ tiên, ông bà cha mẹ. Qua đó, mỗi người đều thấy rõ hơn trách nhiệm của bản thân với gia đình, ý thức sâu sắc về tình cảm gắn kết giữa các thế hệ. Việc giữ gìn các phong tục này giúp thế hệ trẻ hiểu rõ cội nguồn, yêu mến và trân trọng giá trị gia đình. Chẳng hạn, việc chúc Tết, mừng tuổi không chỉ mang ý nghĩa mong ước một năm mới bình an, mà còn là cách bày tỏ lòng thành kính, yêu thương trong gia đình.
Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của xã hội hiện đại, nhiều phong tục Tết đang dần mai một, thậm chí bị giản lược và thay thế bởi các lối sống, văn hóa ngoại lai. Việc giữ gìn, bảo vệ những phong tục tốt đẹp trong ngày Tết cổ truyền vì thế không chỉ là bảo vệ văn hóa mà còn là nhiệm vụ của mỗi người để truyền lại cho thế hệ mai sau những giá trị truyền thống tốt đẹp.
Vậy, chúng ta cần làm gì để duy trì và phát huy những giá trị này?Trước hết, mỗi gia đình cần có ý thức trong việc bảo tồn những nghi lễ, phong tục Tết truyền thống. Đó là các nghi lễ cúng tổ tiên, bày mâm cỗ Tết, dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa, chuẩn bị mâm ngũ quả, gói bánh chưng, bánh tét, thăm hỏi và chúc Tết họ hàng, láng giềng. Đặc biệt, mỗi gia đình cần tạo điều kiện cho thế hệ trẻ tham gia các hoạt động này, hướng dẫn con cháu hiểu về ý nghĩa từng nghi lễ, từng phong tục, từ đó khơi gợi cho các em lòng tự hào về văn hóa dân tộc. Đây là cách tốt nhất để duy trì phong tục Tết từ thế hệ này sang thế hệ khác, để Tết mãi là dấu ấn văn hóa đặc sắc của người Việt. Bên cạnh đó, các trường học và tổ chức văn hóa nên tích cực hơn trong việc giáo dục học sinh, giới trẻ về các giá trị Tết cổ truyền. Các buổi học ngoại khóa, chương trình hội xuân, trò chơi dân gian, các cuộc thi viết thư pháp, thi gói bánh, trang trí mâm ngũ quả… sẽ giúp các em có trải nghiệm thực tế, cảm nhận rõ nét hơn về Tết và các giá trị văn hóa. Những hoạt động này không chỉ mang lại niềm vui mà còn khơi gợi niềm yêu thích và trân trọng phong tục Tết cổ truyền trong thế hệ trẻ. Không chỉ trong gia đình hay trường học, các phương tiện truyền thông đại chúng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá, bảo tồn giá trị Tết. Các chương trình truyền hình, phim tài liệu, bài viết, trang web về Tết cổ truyền giúp khắc sâu ý nghĩa của Tết, mang lại nhiều thông tin về phong tục truyền thống như: cúng tổ tiên, xin chữ đầu năm, tục xông đất, đi lễ chùa… Việc đưa những nét văn hóa Tết lên các nền tảng truyền thông hiện đại, mạng xã hội còn góp phần truyền bá văn hóa Tết Việt ra quốc tế, đồng thời làm phong phú thêm đời sống tinh thần của mỗi người trong xã hội. Bên cạnh đó, chính quyền và các tổ chức văn hóa, đoàn thể cũng nên đẩy mạnh các hoạt động cộng đồng vào dịp Tết. Có thể tổ chức hội chợ xuân, chợ Tết, lễ hội làng, múa lân sư rồng, các trò chơi dân gian… không chỉ tại các địa phương mà còn ở các thành phố lớn để người dân có cơ hội trải nghiệm không khí Tết truyền thống. Những hoạt động cộng đồng này không chỉ tái hiện lại Tết cổ truyền mà còn tạo thêm sự đoàn kết, gắn bó cho người dân và lan tỏa niềm vui xuân. Cuối cùng, để giữ gìn phong tục Tết, chính mỗi người cần tự ý thức về ý nghĩa của các giá trị truyền thống. Chúng ta cần hiểu rằng Tết không chỉ là dịp nghỉ ngơi mà còn là thời điểm thiêng liêng, là ngày sum họp gia đình, tưởng nhớ tổ tiên, là ngày của lòng biết ơn và sự sẻ chia. Dù cuộc sống hiện đại bận rộn, mỗi người cũng nên cố gắng dành thời gian bên gia đình, thực hiện các nghi lễ Tết một cách trọn vẹn để giữ gìn và bảo vệ nét đẹp văn hóa này.
Tết cổ truyền là biểu tượng của hồn dân tộc Việt Nam, là sự kết nối giữa các thế hệ và là nhịp cầu lưu giữ văn hóa của dân tộc qua bao đời. Giữ gìn và bảo vệ phong tục Tết cổ truyền là trách nhiệm của mỗi cá nhân, mỗi gia đình và cả cộng đồng. Đó không chỉ là bảo tồn một nét văn hóa mà còn là cách chúng ta khẳng định bản sắc dân tộc trong dòng chảy hiện đại, để Tết Việt mãi là thời khắc thiêng liêng và đáng trân quý trong lòng mỗi người con đất Việt.
