Đề bài: Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận ngắn (khoảng 1,5 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của bản thân trước thực trạng: khi lối sống thực dụng đang lan tràn trong cuộc sống hiện nay.
Bài làm
* Giới thiệu vấn đề nghị luận: lối sống thực dụng lan tràn hiện nay.
Trong thời đại vật chất lên ngôi, tốc độ sống ngày càng gấp gáp, con người dễ bị cuốn vào vòng xoáy của những giá trị trước mắt và hữu hình. Một trong những biểu hiện tiêu cực rõ nét nhất của đời sống hiện đại là sự lan rộng của lối sống thực dụng – khi con người chỉ chăm chăm theo đuổi lợi ích vật chất, bất chấp đạo lý, tình người và các giá trị tinh thần. Đây không chỉ là một hiện tượng xã hội đáng báo động mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh về sự lệch chuẩn trong lối sống, đặc biệt với thế hệ trẻ – những người đang định hình tương lai của xã hội.
* Triển khai vấn đề nghị luận:
– Giải thích:
+ Lối sống thực dụng là lối sống chỉ chăm chú vào những gì có thể đem lại lợi ích vật chất thiết thực và trước mắt; lãng quên hay coi nhẹ giá trị tinh thần sâu sắc và lâu dài.
+ lan tràn: phạm vi rộng, tốc độ nhanh chóng.
=>Ý nghĩa của cả câu: thực trạng đáng sợ của thế giới hiện đại ngày nay khi lối sống thực dụng đang xâm nhiễm cuộc sống của chúng ta; gióng lên lời cảnh tỉnh với toàn nhân loại, nhất là giới trẻ.
– Thực trạng: Học sinh có thể đồng tình cho rằng đây là một thực trạng và chỉ rõ những biểu hiện cụ thể (coi trọng vật chất hơn tình cảm; bán rẻ nhân phẩm, đạo đức vì tiền, vì danh…)
– Nguyên nhân:
+ Khách quan: sức hấp dẫn khó cưỡng của lối sống thực dụng: giải quyết nhu cầu hàng ngày, thu vén lợi ích cho cá nhân trong khoảnh khắc…; do bối cảnh xã hội trong và ngoài nước hiện nay…
+ Chủ quan: do bản tính nguyên thuỷ của con người: sâu trong mỗi người đều có sự ích kỉ, tham cầu vật chất; đặc điểm tâm lí giới trẻ: sốc nổi, lí tưởng chưa lành vững, dễ chạy theo trào lưu thực dụng…
– Hậu quả:
+ Đối với cá nhân: dù họ có thể thoả mãn những nhu cầu vật chất của bản thân nhưng tinh thần họ luôn mệt mỏi vì chạy theo lợi ích vật chất; sống vô cảm hoặc dễ bị tha hoá; nông cạn, hời hợt…
+ Đối với xã hội: mối quan hệ giữa người với người trở nên tàn nhẫn, xa cách, lạnh lùng; các giá trị tinh thần tốt đẹp bị mai một…
– Giải pháp:
+ Trau dồi, định hướng (giáo dục) những giá trị nhân văn.. từ gia đình đến trường học ngay từ khi còn nhỏ…
+ Từng bước đẩy lùi lối sống thực dụng bằng những hành động, việc làm cụ thể chứ không thể xoá bỏ ngay lối sống này
+ Mỗi cá nhân cần rèn luyện bản lĩnh trước những cám dỗ vật chất
+ Đặc biệt những người lớn phải là tấm gương cho trẻ…
– Mở rộng, trao đổi với ý kiến trái chiều hoặc ý kiến khác để có được cái nhìn toàn diện…
* Kết thúc vấn đề nghị luận: Khẳng định lại ý nghĩa của việc nhận thức và tìm kiếm giải pháp khả thi cho.
Lối sống thực dụng không phải là điều hoàn toàn xa lạ hay mới mẻ, nhưng sự lan rộng nhanh chóng và âm thầm của nó trong xã hội hiện đại lại là một thách thức lớn đối với mỗi cá nhân và cộng đồng. Nếu không kịp thời nhận diện và có những giải pháp đúng đắn, xã hội sẽ phải trả giá bằng sự xuống cấp đạo đức và sự tan vỡ của các giá trị tinh thần bền vững. Mỗi người cần tự trang bị cho mình một hệ giá trị sống đúng đắn, biết phân biệt giữa nhu cầu vật chất và phẩm giá con người, để sống không chỉ đủ đầy mà còn tử tế, nhân văn. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể từng bước đẩy lùi chủ nghĩa thực dụng và khôi phục lại sự hài hòa giữa vật chất và tinh thần trong đời sống hôm nay.
