Đề bài: Có ý kiến cho rằng: “Cuộc sống của ta nếu bị chi phối bởi định kiến của bản thân đã là điều rất tệ, nên nếu bị điều khiển bởi định kiến của những người khác hẳn còn tệ hơn nhiều.” (Lắng nghe lời thì thầm của trái tim- Phạm Lữ Ân)
Từ ý kiến trên, em hãy viết đoạn văn nghị luận khoảng 200 chữ trình bày suy nghĩ của anh/ chị về tác hại của định kiến đối với cuộc sống con người.
Bài làm
* Mở bài: Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: tác hại của định kiến đối với cuộc sống con người
Trong cuộc sống hằng ngày, không ít lần chúng ta vô tình đánh giá một người hay một việc chỉ qua vẻ bề ngoài hoặc những lời đồn thổi. Những suy nghĩ cứng nhắc ấy, lâu dần, trở thành định kiến — một bức tường vô hình ngăn cách con người với nhau. Hiểu được tác hại của định kiến chính là bước đầu tiên để mỗi chúng ta sống chân thành, rộng lòng hơn với cuộc đời.
* Triển khai được vấn đề nghị luận:
Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách, vận dụng kết hợp các thao tác lập luận, phối hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng, đảm bảo các yêu cầu sau:
– Giải thích: Định kiến là ý nghĩ riêng đã có sẵn, thường là không hay, khó có thể thay đổi được về một đối tượng nào đó. Định kiến thường xuất phát từ cách nhìn sai lệch hoặc dựa trên cảm tính.
– Tác hại của định kiến
+ “Cuộc sống của ta nếu bị chi phối bởi định kiến của bản thân đã là điều rất tệ”:
– Định kiến có thể khiến con người mất đi khả năng nhìn nhận thực tế đủ chính xác.
– Khi ta có định kiến về chính bản thân mình, chúng ta sẽ tự giới hạn mình lại, không dám vượt qua “vùng an toàn”- những thói quen mòn cũ, để khám phá cuộc sống và khám phá năng lực của mình.
– Nếu ta có định kiến về người khác, ta có thể không thấy được những điều tốt đẹp của họ và điều đó có thể sẽ khiến ta không có cách cư xử tốt và đúng mực. Người phải nhận về mình những định kiến của ta sẽ phải chịu những tổn thương nhất định (tự ti, stress, trầm cảm, tự sát…)
+ “nếu bị điều khiển bởi định kiến của những người khác hẳn còn tệ hơn nhiều”
– Nhắm mắt tin theo những định kiến của người khác rất dễ khiến ta mất đi cách nhìn nhận của riêng mình, khó có thể đưa ra ý kiến đúng đắn, có thể làm nảy sinh các mâu thuẫn không đáng có với những người xung quanh.
– Bị định kiến của người khác chi phối ta sẽ không dám sống thật với bản thân mình.
Chú ý: học sinh cần có dẫn chứng kèm theo
– Dự đoán lập luận của những người có định kiến (Ví dụ: tôi có quyền tự do suy luận và phát ngôn; đây là cách nhìn, cách nghĩ vốn có từ lâu đời của ông cha ta..). Từ đó, người viết có thể phản biện lại: Những cái nhìn, quan niệm đã lạc hậu thì phải từ bỏ để phù hợp với thời đại…
* Kết bài
Ai trong chúng ta cũng có lúc bị định kiến che mờ ánh nhìn, nhưng điều quan trọng là biết lùi lại, suy nghĩ và thay đổi. Chỉ cần ta mở lòng hơn, nhìn nhận người khác bằng sự cảm thông và khách quan, chắc chắn cuộc sống sẽ trở nên nhẹ nhàng, ấm áp hơn rất nhiều. Và khi đó, chính ta cũng sẽ cảm nhận được sự tự do và trưởng thành trong tâm hồn mình.
