Đề bài:
TỰ SỰ
Dù đục, dù trong con sông vẫn chảy
Dù cao, dù thấp cây lá vẫn xanh
Dù người phàm tục hay kẻ tu hành
Đều phải sống từ những điều rất nhỏ.
Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm?
Đất ấp ôm cho muôn hạt nảy mầm
Những chồi non tự vươn lên tìm ánh sáng.
Nếu tất cả đường đời đều trơn láng
Chắc gì ta đã nhận ra ta
Ai trong đời cũng có thể tiến xa
Nếu có khả năng tự mình đứng dậy.
Hạnh phúc cũng như bầu trời này vậy
Đâu chỉ dành cho một riêng ai.
(Lưu Quang Vũ)
Hãy viết 01 bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về 2 câu thơ trong văn bản:
“Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm?”
Hướng dẫn làm bài
1/ Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: Thái độ của con người trước cuộc sống.
Cuộc sống không bao giờ hoàn hảo, bởi bản chất nó luôn chứa đựng những điều bất toàn, trái ngang và khó lường. Trước những điều đó, con người có quyền lựa chọn cách nhìn, cách sống và cách phản ứng của riêng mình. Hai câu thơ trong bài Tự sự của nhà thơ Lưu Quang Vũ:
“Ta hay chê rằng cuộc đời méo mó
Sao ta không tròn ngay tự trong tâm?”
là một lời nhắc nhở sâu sắc về thái độ sống tích cực, chủ động trước những bất công, méo mó của cuộc đời. Đó là cách mỗi người tự soi lại chính mình để sống tử tế và đẹp đẽ hơn giữa một thế giới chưa hẳn đã hoàn hảo
2/ Thân bài
2.1.Giải thích
– Cuộc đời méo mó: cuộc đời không bằng phẳng, chứa đựng nhiều ngang trái, trớ trêu, oái oăm, thậm chí là xấu xa, tồi tệ. Vì bản chất cuộc đời là không đơn giản, không bao giờ hoàn toàn chỉ là những điều tốt đẹp. Không nên đòi hỏi sự hoàn hảo.
+ Méo mó – tròn: Đối lập với nhau
+ Cuộc đời: là xã hội, là tổng hòa các mối quan hệ xã hội, cuộc đời là cái khách quan là hệ quả do con người tạo ra
– Ta hay chê: thói đời thường hay chê bai, khinh chê. Chính cái chê của ta có khi nó khiến cuộc đời trở nên méo mó trước mắt ta.
– Tròn tự trong tâm: cái nhìn, thái độ, suy nghĩ đúng đắn của con người cần tích cực, lạc quan trước cuộc đời cho dù hoàn cảnh như thế nào.
+ Tâm: là tấm lòng, là tình cảm chân thành
Hai câu thơ khẳng định cuộc đời thường hay méo, nên con người cần tròn ngay từ trong tâm, tránh chỉ chê bai, oán trách. Cuộc sống không đơn giản, luôn chứa đựng nhiều bất ngờ, đôi khi có cả sự không may mắn. Do đó, con người cần có thái độ sống tích cực, chủ động trước hoàn cảnh.
2.2. Bàn luận, mở rộng
– Bản chất cuộc đời là không đơn giản, không bao giờ hoàn toàn là những điều tốt đẹp, thậm chí có vô vàn những điều “méo mó”. (HS nêu dẫn chứng từ đời sống và lý giải để thấy được bản chất thật của cuộc đời)
– Thái độ “tròn tự trong tâm” là thái độ tích cực, chủ động trước hoàn cảnh. Đây là thái độ sống đúng, làm đúng, không gục ngã trước khó khăn, trước phi lý bất công. Thái độ “tròn tự trong tâm” sẽ giúp ích nhiều cho cá nhân và xã hội. (HS nêu dẫn chứng từ đời sống và lý giải để thấy được khi thái độ, suy nghĩ con người tích cực thì đem lại những giá trị gì?)
– Trong thực tế xã hội có những cá nhân có thái độ tiêu cực trước cuộc sống:
+ “Ta hay chê cuộc đời méo mó”: những người chỉ biết đổ lỗi cho số phận, không có ý chí tiến vươn lên thật đáng chê trách.(HS nêu dẫn chứng từ đời sống và lý giải ).
2.3.Bài học nhận thức và hành động
– Con người hoàn toàn có thể thay đổi đời sống chỉ cần mỗi cá nhân chủ động, tích cực từ trong tâm. “Thiên đường” hay “địa ngục” đều do mình quyết định. Mỗi người cần thay đổi suy nghĩ, lạc quan hơn trong cuộc sống, tin tưởng vào chính khả năng của mình.
– Luôn không ngừng cố gắng, nỗ lực vượt lên số phận, đương đầu với khó khăn thử thách thì sẽ đạt được thành công.
3/ Kết bài: Khẳng định lại vấn đề, lên hệ bản thân:
– Câu thơ như một lời nhắc nhở, nêu lên một phương châm sống cho mỗi người trước cuộc đời.
– Mỗi người cần có thái độ tích cực, chủ động trước cuộc sống…
Hai câu thơ không chỉ là một nhận định mang tính triết lí về cuộc sống, mà còn là lời khuyên nhủ chân thành về thái độ sống cần có của mỗi con người. Thay vì than trách hay oán thán, hãy bắt đầu từ việc “tròn ngay tự trong tâm” – sống bao dung, tử tế, tích cực và có trách nhiệm. Cuộc đời sẽ bớt méo mó đi rất nhiều nếu mỗi người chúng ta biết sống đẹp hơn từng ngày. Bản thân em cũng sẽ ghi nhớ lời dặn ấy, để luôn cố gắng giữ cho tâm hồn mình trong sáng, vững vàng trước mọi sóng gió của cuộc sống.
